Gemeentebreed Vooronderzoek Explosieven (CE): Het gevecht om de bruggen bij Zwijndrecht

T&A heeft net een Gemeentebreed Vooronderzoek Explosieven (CE) voor de gemeente Zwijndrecht afgerond, waarbij het gehele beheergebied van de gemeente is onderzocht of het verdacht is op explosieven. Er is veel gebeurd in Zwijndrecht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat kwam voornamelijk door de spoor-en verkeersbrug tussen Zwijndrecht en Dordrecht, die voor de Duisters een belangrijke doorgang was richting Rotterdam en Den Haag. Vanaf het beging van de oorlog in mei 1940 is dan ook flink om deze brug gevochten.  

Op 10 mei 1940 landden er Duitse parachutisten in de polders rond het centrum van Zwijndrecht. Zij hadden opdracht de spoor- en verkeersbrug over de Oude Maas in te nemen en veilig te stellen voor gebruik door pantserwagens en op te rukken richting Dordrecht. De oversteek ging niet zonder slag of stoot, waardoor het centrum van Dordrecht maar ook Zwijndrecht zwaar beschadigd werden. Aan de overzijde van de Oude Maas probeerden Nederlandse strijdkrachten de Duitse oversteek tegen te houden, maar zij konden niet op tegen de Duitse overmacht. Diezelfde dag nog vielen de bruggen in Duitse handen en rukten de Duitsers op naar Dordrecht. Op de bodem van de Oude Maas rondom de bruggen moeten de resten van deze gevechten nog te vinden zijn.  

Ook bombardementen blijven de gemeente Zwijndrecht niet bespaard. Het eerste bombardement vond plaats in de nacht van 11 op 12 juli 1940. Er vielen tenminste drie Britse brisantbommen en een lading 4 lbs brandbommen op en in de omgeving van de Ringdijk, nabij het Noordpark, wat door de Duitsers ingericht was als militair terrein met munitieopslag. Eén van de brisantbommen viel precies op het huis van de familie Verschoor aan de Ringdijk, waarbij alle vijf de familieleden gedood werden.  

Op een bommenkaart van de gemeente Zwijndrecht uit 1943 zijn nog meer bombardementen weergegeven. De locaties waar brisantbommen zijn gevallen, zijn aangegeven met rode stippen en meestal van een datum voorzien. De meeste bommen vielen in polders rondom Zwijndrecht en op en rondom de brug over de Oude Maas naar Dordrecht. Ook van deze aanvallen zijn mogelijk nog resten te vinden in de land- en waterbodem van de gemeente.   

Op de bommenkaart zijn ook de verschillende locaties van de luchtlandingen en twee vliegtuigcrashes aangegeven. Eén daarvan betreft een Messerschmitt Bf109 die op 11 mei 1940 neerkwam in een weiland van boer Andeweg in de Groote Lindt. In 1941 werd een deel van het vliegtuig uitgegraven en kon de overleden piloot worden geborgen.  

Zwijndrecht is een bevrijding met grondgevechten gelukkig bespaard gebleven. Tijdens de voorbereiding voor het opblazen van de spoorbrug door Duitsers ging er echter iets mis. De springladingen gingen vroegtijdig af en kostten vele Duitse soldaten het leven. In maart 1945 ging het wel goed en werd ook de tweede boog van de brug opgeblazen.    

Bij de uitvoering van explosieven vooronderzoek houden we bij T&A rekening met de wensen en werkwijze van de opdrachtgever. Zo kunnen individuele aanpassingen snel gerealiseerd worden. Kijk hier voor de mogelijkheden voor een vooronderzoek CE op maat voor iedere gemeente, provincie of waterschap.