Specialisten in Bodemonderzoek
T&A Survey heeft in de afgelopen jaren vele grote en kleine historische vooronderzoeken naar de aanwezigheid van explosieven uitgevoerd in heel Nederland. Op dit moment werkt ons team weer aan een groot Gemeentebreed Vooronderzoek. Wie zijn deze historisch onderzoekers precies en wat doen ze? Jeroen Niels geeft ons een kijkje achter de schermen. Hij is specialist cultureel erfgoed en battlefield-gids en werkt sinds 2015 bij T&A als historisch onderzoeker explosieven.
Hoe ben je geïnteresseerd geraakt in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog?
Mijn opa kwam uit Oosterbeek en vertelde me vaak over zijn oorlogservaringen en de wederopbouw van het dorp. Hij gaf mij Een brug te ver, mijn eerste boek over de oorlog wat ik nog altijd in mijn kast heb staan. Mijn ouders namen mij altijd mee naar de herdenkingen in Arnhem en omstreken en ik liep mijn eerste Airborne Wandeltocht toen ik nog geen jaar oud was! Deze al vroeg gewekte interesse is nooit verdwenen. In 2004 ging ik aan de slag bij Stichting Informatie Wereldoorlog Twee (STIWOT) om daar zogenaamde battlefield tours te organiseren en ging ik werken bij het Airborne Museum Hartenstein. Een prachtige tijd!
Wat vind je interessant aan het doen van Historisch Vooronderzoek?
Het interessantste zijn de verschillende archieven die ik moet bezoeken. Dat loopt uiteen van de grote, van alle faciliteiten voorziene archiefinstellingen tot kleine keldertjes van gemeentehuizen. Je weet nooit wat je tegen gaat komen. We bezoeken ook buitenlandse archieven. Onlangs was ik nog in The National Archives in Londen. Daar liggen ongelofelijk interessante stukken, de droom van iedere onderzoeker.
Hoe is het om als cultureel erfgoedspecialist te werken tussen de geologen, geofysici, en explosievendeskundigen?
Mijn studiekeuze vloeide voort uit mijn werk bij het Airborne Museum Hartenstein. Na mijn studie kreeg ik de mogelijkheid om in de explosievenopsporing te gaan werken en dat betekende samenwerken met andere disciplines. Die samenwerking is een verrijking omdat mijn collega’s mij met hun specifieke en technische kennis kunnen aanvullen, wat het eindproduct alleen maar ten goede komt. Wat we gemeen hebben is onze interesse in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en… een gezonde vorm van chauvinisme als om voetbal gaat!
Je combineert je werkt bij T&A met het organiseren van historische excursies naar slagvelden uit de Tweede Wereldoorlog, kun je daar iets over vertellen?
Het organiseren van battlefield tours neemt een groot deel van mijn vrije tijd in beslag. Namens STIWOT organiseer ik, samen met lokale historici, excursie in binnen- en buitenland. De laatste jaren kwam ik zo in Normandië en de Ardennen, maar ook in Overloon, op de Grebbelinie en de Afsluitdijk. Daarnaast treed ik zelf ook regelmatig op als gids. Mijn expertise ligt vooral in mijn eigen streek: de Veluwezoon en de Betuwe in september 1944. Als zodanig ben ik lid van de International Guild of Battlefield Guides van de Liberation Route Europe Guides.
Is het volgens jouw belangrijk om de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in leven te houden?
Uiteraard! Je hoort steeds vaker dat de herinnering aan de oorlog afneemt, maar ik denk dat het omgekeerde het geval is. In mijn woonplaats Arnhem hoef je niemand uit te leggen waarom we jaarlijks stilstaan bij de Slag om Arnhem. Iedereen bezoekt massaal de Airborne-herdenkingen. Sinds enkele jaren ben ik betrokken bij de organisatie van de jaarlijkse herdenking in Renkum. Deze wordt elk jaar nog enorm goed bezocht, juist ook door jonge gezinnen. De basisscholen in de omgeving besteden er in september allemaal aandacht aan.
Wat mij opvalt is een verschuiving in de manier van herdenken. Steeds vaker gebeurt dit met festival-achtige evenementen die het jonge publiek moeten trekken om de herdenkingstraditie voort te zetten. Ik zet hierbij wel een kanttekening: Het is belangrijk dat we de historisch correct blijven niet om toeristische en economische motieven de geschiedenis minder nauw gaan nemen. Het mooie van mijn werk als historisch onderzoeker en slagveldgids is dat ik mij hiervoor kan inzetten!
