Bodemenergieproject Colijnsplaat

Verenigd in een collectief particulier opdrachtgeverschap met de gemeente  Noord-Beveland, hebben samenbouwers in Colijnsplaat de ambitie om klimaatvoorziening van hun woningen te regelen met een ondergronds energiesysteem. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) is een samenwerkingsverband waarbij toekomstige buren gezamenlijk optreden als projectontwikkelaar van hun eigen woningbouwproject. Ze hebben dus veel zeggenschap over nieuw bouwen huis. De Gemeente Noord-Beveland heeft T&A Survey laten onderzoeken of ondergrondse duurzame energietoepassing hier kans slagen heeft.

Ondergrondse duurzame energie is een belangrijke pijler van T&A Survey. Het is ook een breed begrip met veel toepassingsgebieden. Dus hoe kom je nu tot de juiste vorm? In hoofdlijnen is de ondergrond duurzaam in te zetten met 3 types energiesystemen:

1.      Geothermie                                                   aardwarmtewinning;

2.      Open bodemenergiesystemen                  warmte-koude-opslag met grondwater;

3.      Gesloten bodemenergiesystemen            warmte-koude-opslag met bodemwarmtewisselaars.

Afhankelijk van de schaal van het project en de warmte- (en koude) vraag van de afnemers wordt gekeken voor welk ondergronds duurzaam energiesysteem het best de haalbaarheid van getoetst kan worden.

Bodemsamentelling en bodemenergie

De ondergrond van Noord-Beveland bestaat tot 700 m diepte hoofdzakelijk uit afwisselingen van klei- en zandlagen. Daaronder bevinden zich vaste gesteenten. Welke samenstelling de ondergrond heeft is van belang om de watervoerende en warmtegeleidende eigenschappen te kunnen bepalen; zandlagen geleiden warmte namelijk beter dan kleilagen. Omdat de Nederlandse ondergrond ook verzadigd is met water is het begrijpen van het gedrag van grondwater ook van belang: wat is de samenstelling, hoe stroomt het, en onder welke druk staat het?

Onder- en bovengrondse belangen

Omdat het aanleggen en in gebruik hebben van ondergrondse energiesystemen ook andere belangen raakt, inventariseert T&A Survey welke andere boven- en ondergrondse belangen er spelen. Er zijn verschillende soorten bevoegd gezag om te raadplegen en overleg mee te voeren.  Zo kan een projectgebied in of nabij een natuurgebied liggen waaruit mogelijk aanvullende eisen voortvloeien. Verder gaan er ook beschermingsgebieden uit van bijvoorbeeld drinkwatergebieden, oppervlaktewateren en dijken waardoor extra overleg met bevoegde instanties nodig kan zijn in latere fases. Daarnaast is voor met name bodemenergiesystemen thermische interferentie met bestaande en toekomstige bodemenergiesystemen een belangrijke factor. Als het ontwerp van het energiesysteem niet is afgestemd met de buren, kunnen er nadelige gevolgen ontstaan voor het energetisch rendement.


T&A Survey is specialist in bodemonderzoek. Dat wil echter niet zeggen dat de kous af is zodra de bodemwarmtewisselaar in het boorgat is geïnstalleerd en het gat netjes is afgedicht. De koppeling met het bovengrondse energiesysteem is een integraal onderdeel van denken over ondergrondse energie. Bovengronds wordt de ondergrondse warmte uitgewisseld. Afhankelijk van het temperatuurbereik kan een warmtepomp deze warmte opwaarderen tot een bruikbaar temperatuurniveau. Met deze temperatuur kan bijvoorbeeld een verwarmingssysteem gevoed worden, zoals een vloerverwarming. Maar het is ook mogelijk om te douchen en af te wassen met bodemwarmte!

Individueel of collectief?

Voor het woningblok van de buurtbouwers in Colijnsplaat volstaat een individueel gesloten bodemenergiesysteem met een eigen warmtepomp, maar voor ontwikkelingen op bijvoorbeeld straat- en wijkschaal loont het om te kijken hoe het energievraagstuk collectief ingevuld kan worden. Met zorgvuldig afwegen en meedenken beantwoordt T&A Survey uiteindelijk duidelijk de vraag: hoe past een ondergronds duurzaam energiesysteem voor dit project? Uit het haalbaarheidsonderzoek in Colijnsplaat blijkt in elk geval dat een gesloten bodemenergiesysteem prima de zelfbouwers in de       toekomst van huiselijk comfort kan voorzien!




<