Door Jeroen Niels, T&A Survey  

Als bodemonderzoeksbureau gespecialiseerd in explosievenopsporing zijn veel medewerkers bij T&A Survey dagelijks bezig met de Tweede Wereldoorlog. Mijn voorstel om ons jaarlijkse personeelsuitje te combineren met een bezoek aan de voormalige slagvelden van de Slag om Arnhem werd dan ook met groot enthousiasme ontvangen. In het dagelijks leven ben ik historisch vooronderzoeker bij T&A Survey. In mijn vrije tijd organiseer ik namens STIWOT (Stichting Informatie Wereldoorlog Twee) regelmatig zogenaamde Battlefield Tours in de regio Arnhem. En zo gebeurde het dat we op vrijdag 16 juni 2017 afreisden naar Oosterbeek en Arnhem.  

Airborne Museum Oosterbeek
Onze tocht begon in Oosterbeek. Tijdens de gevechten in september 1944 bevond zich in het toenmalige hotel Hartenstein, het Britse hoofdkwartier. Sinds 1979 is het Airborne Museum in dit pand gevestigd. Het museum is geheel gewijd is aan de Slag om Arnhem en heeft enkele jaren geleden een grote verbouwing gehad. Het museum trekt jaarlijks vele tienduizenden bezoekers, onder wie een groot aantal Britse gasten wanneer zij een bezoek brengen aan het voormalige slagveld. 

Landingsterreinen parachutisten
De volgende bestemming waren de landingsterreinen net buiten Wolfheze en Renkum, waar op zondag 17 september 1944 de 1e Britse Luchtlandingsdivisie landde. Na de landing trokken de verschillende bataljon langs verschillende opmarsroutes op richting Arnhem. Wij volgden de zogenaamde Lion Route (zie kaart), de opmarsroute van het 2e Parachutistenbataljon onder leiding van Lieutenant Colonel John Frost. Het was dit bataljon dat als enige erin slaagde de Arnhemse verkeersbrug die avond te bereiken. Het bataljon nam hiervoor de meest zuidelijke van de drie opmarsroutes die voerde via Heelsum, Doorwerth, Oosterbeek-Laag en Arnhem.  

Een brug te ver
Onderweg stopten we op de Westerbouwing. Vanaf deze uitspanning hadden we een prachtig uitzicht over het gevechtsterrein van de Betuwe, waar de Geallieerde grondtroepen die vanuit het zuiden oprukten, verwoede pogingen ondernamen de troepen van Frost bij de Arnhemse brug te hulp te komen. Pas als je op de Westerbouwing staat realiseer je je pas hoe dicht de Geallieerden grondtroepen tot de Arnhemse verkeersbrug wisten te geraken. De bekende uitspraak ‘een brug te ver’ krijgt dan pas echt betekenis.  

John Frost
Bij de brug aangekomen gingen we verder in op de gevechten van die hier werden gevoerd door de manschappen onder Lieutenant Colonel John Frost. De ongeveer 750 manschappen die hier in de avond van 17 september 1944 aankwamen, wisten uiteindelijk tot de vroege ochtend van 21 september langs de noordelijke oprit van de brug stand te houden, tot het moment dat hun gevechtskracht door de voortdurende Duitse aanvallen zo was verzwakt, dat zij hun posities moesten opgeven. De gevechten die in deze dagen werden gevoerd bij de Arnhemse verkeersbrug staan binnen het Britse leger - en meer specifiek in de historiën van de Parachute Regiment – nog altijd als één van de meest heroïsche geboekstaafd. In 1978 werd de naam van de brug dan ook hernoemd tot de John Frostbrug, naar de commandant van de Britse troepenmacht die hier tegen een grote Duitse overmacht zo lang wist stand te houden.  

Begraafplaats Oosterbeek
Op de Oorlogsbegraafplaats in Oosterbeek stonden we stil bij de Geallieerde slachtoffers van de gevechten die in de regio hebben plaatsgevonden. Deze indrukwekkende plaats toont ons de hoge prijs die betaald werd door de veelal jonge Britse en Poolse mannen die tijdens deze en navolgende operaties in en rond Arnhem het leven lieten. Het waren maar al te vaak jonge jongens, voor wie Arnhem vaak niet meer was dan een plaats op een kaart. Stuk voor stuk lieten ze hun eigen verhalen achter. Sommige zelf heel tastbaar, in de vorm van een afscheidsbrief. Bij één van de graven las ik zo’n brief, gericht aan een moeder voor, opdat hun verhalen niet in de vergetelheid raken en doorverteld blijven worden, of zoals op de Stone of Remembrance van de begraafplaats staat te lezen: "Their name liveth for evermore"  

STIWOT Battlefield Tours
Wilt u met uw bedrijf of afdeling ook onder deskundige leiding een bezoek brengen aan de slagvelden van bijvoorbeeld de Slag om Arnhem of zelfs een meerdaagse reis naar de invasiestranden in Normandië, dan kunt u dan kunt u hierover contact opnemen met mij via www.stiwotreizen.nl.